Jak uczyć się fizjologii i patofizjologii?

Fizjologia i patofizjologia to dwa kluczowe obszary medycyny, które poznajemy w trakcie pierwszych lat studiów. Fizjologia i patofizjologia są ze sobą nierozerwalnie połączone. Fizjologia bada procesy i mechanizmy umożliwiające prawidłowe funkcjonowanie organizmu, co jest niezbędne do zrozumienia, dlaczego pewne zjawiska zachodzą, gdy homeostaza organizmu zostaje zaburzona. Patofizjologia natomiast koncentruje się na zmianach w funkcjonowaniu organizmu w wyniku chorób, badając procesy patologiczne prowadzące do nieprawidłowości w funkcjonowaniu narządów i systemów.

Nauka fizjologii i patofizjologii niesie ze sobą wiele wyzwań. Duża ilość nowych informacji i złożoność procesów biologicznych mogą być przytłaczające, a na pierwszych latach studiów brakuje możliwości połączenia wiedzy teoretycznej z praktyką kliniczną. Oprócz dobrej pamięci, niezbędne są zdolności analitycznego myślenia i syntezy informacji. Nauka tych dziedzin stanowi solidny fundament pod dalsze kształcenie, dlatego warto wyciągnąć z niej jak najwięcej.

Dlaczego warto się uczyć fizjologii i patofizjologii?

Mówi się, że pierwsze przedmioty nauczane podczas pierwszych 2 lata studiów nie mają zbyt wiele wspólnego z medycyną i pracą lekarza. Wiele osób twierdzi nawet, że mogłyby być zupełnie pominięte. Czy naprawdę tak jest? Moim zdaniem niezupełnie. O ile nie czuję się lepszym lekarzem poprzez przyswojenie sobie całej historii medycyny, tak poniekąd żałuję, że nikt nie uświadomił mnie na początku mojej medycznej edukacji jak ważne w przyszłości mogą okazać się przedmioty takie jak anatomia, fizjologia czy też patofizjologia. Dzisiaj z całą pewnością mogę stwierdzić, że są one bazą do wielu innych przedmiotów, a przede wszystkim do zrozumienia jak i dlaczego wszystko w ludzkim ciele działa tak działa i skąd biorą się różne objawy chorobowe.

Nie oszukujmy się, nauka fizjologii potrafi być żmudna i nudna, ponieważ na tym etapie edukacji nie mamy jeszcze przełożenia na aspekt kliniczny. Dodatkowo często nie widzimy powiązania między fizjologią, a patofizjologią. Często bywa tak, że na egzaminy uczymy się według zasady 3 Z (zakuć-zdać-zapomnieć), przez co podczas nauki patofizjologii niewiele już pamiętamy z fizjologii i ciężko jest nam stworzyć ciągi przyczynowo skutkowe pomiędzy różnymi procesami zachodzącymi w ludzkim ciele. Z tego właśnie powodu warto się uczyć tych dwóch przedmiotów razem, przekładając swoją wiedzę z fizjologii na patofizjologię, sprawdzając swoją wiedzę w przypadkach klinicznych tak, żeby zakotwiczyć suchą informację tekstową z rzeczywistości i potencjalnym pacjentem. Ta myśl przyświecała nam tworząc Kurs z Fizjologii i Patofizjologii – by wiedza, którą na nią pozna student, odnosiła się do praktyki, była ukazywana w połączeniu z podstawami jak i naukami klinicznymi, ale jednocześnie – by w pełni realizowała sylabusy tych przedmiotów na uczelniach medycznych w Polsce. Jeśli szukasz pomocy w ich nauce – zapraszamy Cię serdecznie na kurs, który pomoże Ci w efektywnej nauce fizjologii i patofizjologii. 

Przygotowanie do nauki

Efektywna nauka wymaga odpowiedniego środowiska. Warto zorganizować przestrzeń sprzyjającą skupieniu i minimalizującą rozpraszacze – czyste biurko, wygodne krzesło, dobre oświetlenie oraz dostęp do wszystkich niezbędnych materiałów to podstawa. Dobrze jest również mieć pod ręką butelkę wody i kubek ulubionej herbaty.

Oprócz odpowiedniego miejsca do nauki, potrzebne będą dobre materiały. Podręczniki i artykuły naukowe to solidne źródła wiedzy, choć często wymagają przebrnięcia przez dziesiątki stron tekstu napisanego niekoniecznie zrozumiałym językiem. Notatki z wykładów mogą zawierać błędy, zwłaszcza gdy w pośpiechu próbujemy zapisać każde słowo. Dlatego warto konfrontować je z innymi źródłami. Podczas nauki warto wziąć pod uwagę platformy e-learningowe. Ich ogromną zaletą jest wiedza zebrana w jednym miejscu, złożona ze starannie wyselekcjonowanych z podręczników informacji, które są przedstawione w przystępny i zrozumiały sposób. Dzięki tej metodzie nauki oszczędzamy czas, który normalnie musielibyśmy spędzić na porównywaniu różnych źródeł informacji. Jest jeszcze jedna ogromna zaleta, której nie mają papierowe źródła wiedzy- możliwość zadawania pytań. Na kursie z fizjologii i patofizjologii masz możliwość zadawania pytań pod każdą informacją, a lekarski zespół dydaktyczny rozwieje twoje wątpliwości i pomoże Ci zrozumieć zagadnienie. Kurs zawiera również tysiące ilustracji, atrakcyjnych schematów, interaktywnych przypisów czy pytań testowych i otwartych, które świetnie się sprawdzą w ramach usystematyzowania wiedzy.

Metody nauki

Efektywna nauka to nie siedzenie nad książkami godzinami, ale przede wszystkim wykorzystanie sprawdzonych trików, które pomagają lepiej zapamiętywać i rozumieć informacje, czyli w skrócie jest to sposób na zdobywanie wiedzy szybko i skutecznie. Kluczowe jest znalezienie metod pasujących do twojego stylu uczenia się – tworzenie map myśli czy korzystanie z mnemotechnik.. Regularne przerwy i aktywne powtarzanie materiału mogą naprawdę zdziałać cuda. Istotne jest, aby nie tylko poświęcać czas na naukę, ale też robić to mądrze. Jeżeli chcesz nauczyć się jak się uczyć- stworzyliśmy dla Ciebie oddzielny artykuł na temat efektywnej nauki. Możesz również skorzystać z darmowego dostęp do kursu efektywnej nauki przez 6 miesięcy i przenieść swoją jakość nauki na wyższy poziom.

Jakie metody najlepiej sprawdzają się przy nauce fizjologii i patofizjologii?

1. Plan działania– Kluczem do sukcesu jest dobrze zorganizowany plan nauki. Warto ustalić konkretne cele na każdy dzień, tydzień i miesiąc. Plan powinien być realistyczny i uwzględniać czas na powtórki oraz odpoczynek.
2. Systematyczna nauka– Nauka w mniejszych dawkach jest bardziej efektywna niż sporadyczne, intensywne sesje. Regularność pomaga w utrzymaniu ciągłości i zrozumieniu materiału na bieżąco.
3. Mapy myśli– graficzne organizowanie informacji, pomaga w lepszym zrozumieniu i zapamiętywaniu materiału. Wizualna forma, z kolorami i rysunkami, angażuje różne części mózgu, ułatwiając zapamiętywanie. Dodatkowo struktura map myśli pozwala logicznie uporządkować myśli, co sprzyja lepszemu przyswajaniu skomplikowanych zagadnień i szybszej powtórce materiału. 
4. Tworzenie ciągów przyczynowo skutkowych– spróbuj zrozumieć w jaki sposób zachodzą pewne procesy na zasadzie ciągów przyczynowo skutkowych.  Przykładowo, zastanów się krok po kroku dlaczego na spadek ciśnienia organizm reaguje odruchową tachykardią i spróbuj o tym opowiedzieć na głos. Procesy fizjologiczne i patofizjologiczne często bywają skomplikowane i są trudne do zwizualizowania ich sobie, dlatego to normalne, że może być Ci ciężko stworzyć ciąg przyczynowo skutkowy samodzielnie. Z tego powodu warto opierać swoją naukę na schematach i ilustracjach opisujących procesy ważne z perspektywy pracy lekarza oraz schematach przedstawiających w jaki sposób informacje wynikają z siebie nawzajem, które zostały opracowane przez zespół dydaktyczny w przystępny sposób.
5. W grupie siła– Nie każdemu może przypaść do gustu ta metoda, natomiast nauka w grupie ma sporo plusów. Po pierwsze przepytując się nawzajem unikacie iluzji wiedzy, gdyż naprawdę musicie sobie coś przypomnieć by wytłumaczyć to drugiej osobie. Po drugie, możecie nawzajem się motywować do nauki i pomagać sobie w zrozumieniu problematycznych zagadnień. Możesz również skorzystać z konsultacji z wykładowcami swojej uczelni lub opiekunami kursu online.
6. Nie bój się pytać– Zadawanie pytań to skuteczna technika nauki, ponieważ zmusza do aktywnego myślenia i głębszego zrozumienia materiału, co sprzyja lepszemu zapamiętywaniu. Pobudza naturalną ciekawość i motywację do poszukiwania odpowiedzi, co zwiększa zainteresowanie tematem. Pomaga także łączyć nową wiedzę z tym, co już wiesz, tworząc powiązania ułatwiające późniejsze przypominanie sobie informacji.
7. Utrwalanie wiedzy– Regularne powtórki są kluczowe dla utrwalenia wiedzy. Warto testować swoją wiedzę za pomocą quizów, testów lub fiszek, aby zidentyfikować obszary, które wymagają dodatkowej pracy. Jeżeli poznasz swoje słabsze strony będziesz mieć możliwość, żeby nadrobić ewentualne braki swojej wiedzy.
8. Case-based learning– Uczenie się na podstawie analiz przypadków klinicznych, co pozwala lepiej zrozumieć zastosowanie teorii w praktyce. Wiem, że może wydawać się za wcześnie na wchodzenie w zagadnienia kliniczne, jednak próba połączenia “suchej” teorii z książek z przypadkami klinicznymi zaowocuje w przyszłości. Doskonale w tym celu sprawdzą się przygotowane dla studentów przypadki kliniczne na Kursie z Fizjologii i Patofizjologii. Przypadki kliniczne są świetnym sposobem do usystematyzowania wiedzy ponieważ integrują wiedzę z wielu etapów lekcji. Nie martw się, że nie masz jeszcze doświadczenia w pracy z pacjentem. Zadania możesz rozwiązywać z wyjaśnieniami, które poprowadzą Cię krok po kroku przez wszystkie przypadki dzięki czemu nauczysz się również myślenia i postępowania klinicznego. Jeżeli masz już styczność z pacjentem – spróbuj analizować pod względem fizjologii i patofizjologii objawy i jednostki chorobowe, które mogłaś/eś zobaczyć na własne oczy. 

Moje wspomnienia z nauki fizjologii

Niech Cię nie zmyli tytuł tego nagłówka, ponieważ w tej części chciałabym Ci pokazać, jak lepiej się nie uczyć fizjologii. Jak wielu studentów nie wspominam szczególnie dobrze nauki fizjologii i patofizjologii, co może wynikać z formy w jakiej były prowadzone zajęcia i słuchania starszych kolegów i koleżanek zapewniających mnie, że wiedzę z pierwszych dwóch lat studiów można schować na dnie szafy. 

Moje zajęcia z fizjologii polegały na robieniu “doświadczeń” w grupach, a następnie opisywaniu ich wyników oraz wyjaśnienia dlaczego tak się dzieje w raportach. Brzmi super? W praktyce rzadko zdarzało się żebyśmy zdążyli wykonać zarówno doświadczenie jak i uzupełnić raport w wyznaczonym czasie i musieliśmy w wolnym czasie, po zajęciach przychodzić je dokończyć. Na tym niestety nie kończyła się przygoda, ponieważ raport zwykle wymagał co najmniej kilku poprawek, dlatego z dużą pewnością mogę powiedzieć, że katedra fizjologii była najczęściej odwiedzanym przez studentów obiektem. Obecnie uważam, nauczylibyśmy się więcej we własnym zakresie, niż nauczyliśmy się wypełniając raporty pod klucz. W tamtym momencie ciężko było mi sobie wyobrazić, że fizjologii można się uczyć z sensem i może być to wiedza przydatna w przyszłości.Na szczęście z relacji młodszych koleżanek i kolegów wiem, że ich zajęcia nie wyglądają już w ten sposób i fizjologia bywa przez część z nich lubianym przedmiotem. Mają również więcej czasu na usystematyzowanie wiedzy w domowym zaciszu, co mam nadzieję, zaprocentuje za parę lat.

Zakończenie

Efektywna nauka fizjologii i patofizjologii wymaga systematyczności, zaangażowania i stosowania różnych metod i technik zapamiętywania. Kluczowe jest również regularne utrwalanie wiedzy i jej praktyczne zastosowanie. Podczas jej nauki, warto wspomóc się na przykład kursem e-learningowymi, który może ułatwić zrozumienie trudnych zagadnień i lepiej przygotować do przyszłej pracy klinicznej. Pamiętaj, że sukces w nauce tych dziedzin to nie tylko kwestia zapamiętywania, ale przede wszystkim zrozumienia i umiejętności zastosowania zdobytej wiedzy w praktyce. Nie martw się, jeśli początkowo wydaje Ci się, że wiedzy jest zbyt dużo żeby ją zapamiętać. Odpowiednio usystematyzowane informacje, stworzą ostatecznie spójną całość, która posłuży Ci na długie lata twojej medycznej drogi.